De ontwerpfase heeft de grootste impact op de ergonomie van een werkpost. Met deze zes richtlijnen houd je de belasting op het lichaam zo klein mogelijk.
Zitten, staan of allebei?
De werkpositie wordt bepaald door de aard van de uit te voeren activiteiten. Als vuistregel geldt dat niet mobiel, licht werk zittend gebeurt en mobiel, zwaar werk staand. Onder ‘licht’ vallen objecten van minder dan 3 kg en kleiner dan 45 cm.
Toch is dit onderscheid niet zaligmakend. Urenlang blijven zitten is namelijk zelfs bij licht werk niet de meest ergonomische oplossing. Een zit-sta bureau kan dan voor de nodige afwisseling zorgen, zeker wanneer je meer dan 6 uur per dag neerzit of minder dan 3 keer per uur opstaat.
De optimale werkhoogte
De ergonomische werkhoogte wordt bepaald op basis van de hoogte van de ellebogen. Die varieert in functie van de aard van het werk (staand, zit-sta, zittend licht werk), de hoogte van de werkstukken, de gebruikte tools en de schoenzool.
Los van de optimale tafelhoogte, zijn (werk)tafels bij voorkeur verstelbaar, in combinatie met een in de hoogte verstelbare stoel en voetensteun.
De reikafstand
De reikafstand mag bij staand werken maximum 60 cm vanaf de tafelrand bedragen. Reik je minstens twee keer per minuut, dan wordt de reikzone verkleind tot 45 cm, bij assemblage zelfs tot 30 cm. Bij zittend werk is de reikafstand gemiddeld 5 cm minder.
Vrije ruimte voor voeten en benen
Bij staand werk is een vrije voetruimte van 15 cm in de diepte en 15 cm in de hoogte nodig zodat je dicht genoeg tegen het werkvlak kan gaan staan. Bij zittend werk staat een ergonomische beenruimte gelijk aan een vrije kniehoogte van 75 cm en een diepte van 60 cm.
Tilzones
Bij manueel tillen gelden deze maximumwaarden tijdens het ontwerpproces: maximum 25 kg, 1,75 m hoog, 60 cm ver en 15 keer per minuut. Het maximum toelaatbare gewicht kan je aanpassen in functie van de tilhoogte, de reikafstand en de tilfrequentie.
Tillen vermijden
De werkpost richt je best zo in dat handmatig tillen zoveel mogelijk wordt vermeden. Dat kan met een rollerbaan, tilhulpmiddelen en een logisch ontwerp van een productielijn. Moet je toch manueel tillen, dan is 25 kg het maximum en bij voorkeur tussen vuist- en ellebooghoogte. Onder de knieën of boven de schouders mogen enkel lichte gewichten (sporadisch) getild worden om ergonomisch te werken.
